Bezdech senny u dzieci: Przyczyny, objawy, leczenie

W czasie snu u każdego człowieka mogą się pojawiać krótkie - nie trwające dłużej niż 15 sekund, przerwy w oddychaniu. Powodem do niepokoju są przerwy w oddychaniu, które trwają dłużej i są nieregularne. Wyróżnia się trzy rodzaje bezdechu sennego: 

• Obturacyjny 

• Centralny 

• Mieszany 

U dzieci najczęściej diagnozuje się bezdech obturacyjny. Bezdech centralny może pojawiać się u wcześniaków, natomiast bezdechy mieszane obserwuje się u dzieci z zaburzoną kontrolą oddychania.  

Uwaga: za wyjątkowo niebezpieczne dla życia dziecka uważa się nagłe zatrzymanie oddychania z towarzyszącą sinicą lub zwiotczeniem (ALTE), które może być przyczyną śmierci łóżeczkowej (SIDS). U niemowlaków może być wywołane infekcją ośrodkowego układu nerwowego, zaburzeniami neurologicznymi lub silnym refluksem. 

Bezdech senny u noworodków i wcześniaków

Bezdechem u noworodka określa się trwające co najmniej 20 sekund zatrzymanie oddechu z towarzyszącymi objawami dodatkowymi: znacznym zwolnieniem czynności serca, tj. poniżej 100 uderzeń na minutę oraz zmniejszonym utlenowaniem krwi.

Na częstsze i silniejsze bezdechy mogą być narażone przede wszystkim wcześniaki. Nie należy jednak zapominać o tym, że trwające do 10 sekund przerwy w oddychaniu mieszczą się w normie i są częstym zjawiskiem u noworodków. Większość bezdechów u noworodków jest pochodzenia centralnego. Innymi przyczynami bezdechów u noworodków mogą być: zakażenia, niedotlenienie okołoporodowe, wrodzone choroby metaboliczne, podawanie mamie leków z rodzaju opioidów lub dużych dawek magnezu krótko przed porodem, leczenie noworodka lekami, które wpływają na ograniczenie czynności ośrodka oddechowego w mózgu, krwawienia wewnątrz czaszkowe, martwicze zapalenie jelit, anemia lub niewłaściwa temperatura otoczenia.

Częstość występowania bezdechów u noworodków kojarzona jest ze stopniem dojrzałości. I tak zaburzenia oddychania pojawiają się u prawie 100% wcześniaków urodzonych przed 28 tygodniem ciąży i tylko u 5-7 % noworodków, które urodziły się pomiędzy 34. a 35. tygodniem ciąży. 

Na oddziałach noworodkowych zaleca się obligatoryjne badanie czynności serca i utlenowania krwi oraz monitorowanie oddechu u wszystkich dzieci urodzonych przed 35. tygodniem ciąży. Leczeniu poddawane są dzieci, u których epizody zaburzenia oddychania występują częściej i są przedłużone albo jeśli maluszek potrzebuje sztucznego oddechu aparatem Ambu.  

Rozpoczynając leczenie bezdechów u noworodka w pierwszej kolejności zwraca się uwagę na zapewnienie odpowiedniej temperatury otoczenia – duże wahania mogą przyczyniać się do zaburzeń oddychania. Ważna jest także pozycja dziecka podczas snu – bez możliwości nadmiernego odginania lub przyginania głowy oraz utrzymywanie drożnego noska.  

Jeśli podstawowe metody nie wystarczą w przypadku bezdechów obturacyjnych u dziecka stosuje się dodatnie cśnienie w drogach oddechowych (CPAP), a w bezdechach centarlnych leczenie kofeiną.  

Wraz z dojrzewaniem układu nerwowego bezdechy noworodkowe zanikają.  

Bezdech u dziecka: objawy, przyczyny i leczenie bezdechu u dziecka 

Bezdech senny moze pojawić i kilkuletniego dziecka. Bezdech senny jest groźną chorobą, może prowadzić do upośledzenia w oddychaniu w czasie snu, a także prowadzić do zaburzeń rozwojowych.

Jakie są OBJAWY obturacyjnego bezdechu u dzieci?

• Niespokojny sen 

• Chrapanie 

• Oddychanie ustami 

• Przerwy w oddychaniu 

• Kaszel 

• Trudności z nabraniem powietrza do płuc 

• Pocenie się nocy (bez innej przyczyny)

• Senność w ciągu dnia, rozdrażnienie 

• Oddycha przez usta (w dzień)

Jeśli obserwujesz u dziecka takie objawy, należy zgłosić się do pediatry lub do laryngologa.  

PRZYCZYNY bezdechu sennego u kilkuletniego dziecka 

Przyczyn powstawania bezdechu sennego u dzieci może być kilka. Najczęstszą jest powiększenie migdałków podniebiennych i migdałka gardłowego. Takie objawy może tez wywołać inna przeszkoda znajdująca się na drodze powietrza do płuc. Powiększone migdałki są dosyć częstą przyczyną bezdechu sennego u dziecka, ponieważ są zbyt duże w stosunku do wielkości dróg oddechowych. Migdałki, u dziecka pomiędzy 3. a 7. rokiem życia powiększają się fizjologicznie – w tym wieku dziecko najczęściej choruje na infekcje gardła i anginy. Wtedy też stykając się z wirusami nabywa odporność. Później migdałki powinny samoistnie zanikać, ale u niektórych niestety rozrastają się i mogą prowadzić do bezdechu.  

Do bezdechu sennego u dzieci może dochodzić także wskutek rozluźnienia mięśni tylnej ściany gardła i podniebienia miękkiego.  

Bezdech obturacyjny jest zaburzeniem stosunkowo rzadkim, obserwuje się go u 1-3 % dzieci. 

Inną przyczyną bezdechu sennego u dzieci może być otyłość lub zmiany wrodzone w rejonie twarzoczaszki – ok. połowa dzieci z zespołem Downa cierpi z powodu bezdechu.  

Leczenie bezdechu sennego u dzieci 

Bezdech senny u dzieci powinien zostać zdiagnozowany i leczony. Nieleczony może prowadzić do kłopotów z koncentracją (w wyniku niewyspania), i co za tym idzie w nauce, oraz w relacjach z innymi dzećmi. Innymi poważnymi konsekwencjami bezdechu sennego u dzieci mogą być:  

• Zaburzenia wzrostu 

• Choroby układu krązenia 

• Choroby układu oddechowego. 

Pierwszym krokiem w celu zdiagnozowania bezdechu sennego u dzieci jest badanie laryngologiczne – lekarz ocenia wtedy wielkość migdałków podniebiennych i gardłowego. Może także zlecić testy alergologiczne – alergie mogą być przyczyną powiększonych migdałków. Wyleczenie z alergii może spowodować zmniejszenie się migdałkow.  

Skutecznym sposobem leczenia powiększonych migdałkow jest ich usuniecie operacyjne. Zabieg odbywa się w znieczuleniu miejscowym lub w narkozie i u około 90% małych pacjentow problem znika. Nieztey zdarza się, że migdałki odrastają. 

Lekarz może także skierować dziecko na badanie polisomnograficzne. Polega ono na rejestrowaniu podczas snu parametrów układów: oddechowego, krążnia, nerwowego oraz saturacji. Monitorowane i zapisywane są ruchy gałek ocznych, fale mózgowe, oddech, stężenie tlenu we krwi, a także oddech w trakcie snu (chrapanie i chwytanie powietrza). Badanie jest nieinwazyjne, jednak ze względu na konieczność unieruchomienia i założenia elektrod i czujników, lepiej znoszą je dzieci starsze.  

Bezdech afektywny u dzieci: nie związany ze snem 

U dzieci do 2. roku życia może występować bezdech afektywny. W tym przypadku bezdech obserwuje się w ciągu dnia, kiedy dziecko ulega silnym emocjom: płacze (histerycznie), wystraszy się, jest silnie rozdrażnione. Objawem bezdechu afektywnego jest wstrzymanie powierza, zasinienie buzi, czasem drgawki lub omdlenie. Jeśli epizody tego rodzaju bezdechu pojawiają się sporadycznie, należy unikać sytuacji stresujących malucha, dbać o prawidłowe wysypianie się. Gdy do zatrzymania oddechu dochodzi często należy wykonać badania neurologiczne w kierunki padaczki. 

>>> Czytaj też: Sen noworodka – co robić, by maluszek spał spokojnie i bezpiecznie? WYWIAD Z EKSPERTKĄ cz. I

Bibliografia: 

1. Forum Medycyny Rozdinnej, tom 6 “Obturacyjny bezdech- senny zabójca”, Andzrej Hasiec, Łukasz Szumowski, Franciszek Walczak, Klinika Zaburzeń Rytmu Serca, Instytut Kardiologii, Warszawa. 

1. dr hab. med. Przemko Kwinta, MedycynaPraktyczna.pl 

1. medme.pl